Atopowe zapalenie skóry (AZS) – nie tylko u dorosłych
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to problem medyczny, którego źródeł należy szukać w wielu miejscach. Często nie jest możliwe jednoznaczne zdiagnozowanie przyczyn, a leczenie skupia się tylko na łagodzeniu dokuczliwych objawów. Czym jest AZS, jakie są jego przyczyny i jak radzić sobie z tą dolegliwością? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz poniżej.
Spis treści:
- Atopowe Zapalenie Skóry – choroba
1.1. AZS – występowanie
1.2. AZS – przyczyny
1.3. AZS – czynniki genetyczne
1.4. AZS – czynniki środowiskowe
1.5. AZS – objawy
1.6. AZS – leczenie - Kosmetyki do pielęgnacji skóry przy AZS
- Porada od mamy, której syn cierpiał na AZS
Atopowe Zapalenie Skóry – choroba
Atopowe zapalenie skóry inaczej AZS lub egzema to choroba o charakterze przewlekłym. Dziesięciokrotnie częściej występuje u dzieci (np. jako konsekwencja przyjmowania mleka modyfikowanego opartego o białko mleka krowiego) niż u dorosłych.
Atopowe zapalenie skóry – występowanie
Częstotliwość występowania atopowego zapalenia skóry wynosi około 4,7% u dzieci w wieku od 3 do 16 lat i 1,6% u dorosłych. Pierwsze zmiany skórne mogą pojawić się już w 6. miesiącu życia, chociaż zdarza się, że pojawiają się częściej. Bywa, że początkowo rodzice nie podejrzewają nawet, że występująca wysypka z charakterystycznymi skupiskami, wynika właśnie z AZS. Choroba może towarzyszyć dzieciom przez wiele lat lub pozostać na stałe.
Atopowe zapalenie skóry – przyczyny
Choć wielu przyczyn występowania AZS nie udało się jeszcze odkryć, istnieją pewne czynniki zwiększające podatność dzieci i dorosłych na występowanie choroby. Przyczyny to przede wszystkim czynniki genetyczne, środowiskowe oraz immunologiczne.
Atopowe zapalenie skóry – czynniki genetyczne
Należy określić je jako mutacje w genach, które odpowiadają za sprzyjanie występowania chorób takich jak łuszczyca, astma czy atopia. Należy tu wymienić również zależność między występowaniem AZS u rodzica a przekazaniem choroby dziecku (niestety na jego niekorzyść). Znaczenie ma tu również nieprawidłowe działanie filagryny, czyli białka odpowiedzialnego za działanie ochronnej bariery naskórka. Przy AZS, filagryna nie działa prawidłowo, przez co występuje nadmierne wysuszenie skóry, które potęguje dolegliwości związane z chorobą.
Atopowe zapalenie skóry – czynniki środowiskowe
- występowanie dużego stężenia alergenów,
- zanieczyszczenie środowiska,
- gwałtowne zmiany temperatur (np. przez stosowanie klimatyzacji),
- wysokie temperatury,
- wilgotność powietrza,
- długotrwały stres.
Powyższe czynniki zaostrzają objawy AZS. W związku ze wspomnianym wcześniej wadliwym działaniem bariery naskórka dochodzi do następujących problemów:
- zwiększona wrażliwość na czynniki zewnętrzne,
- wysuszenie skóry,
- większa podatność na działanie substancji drażniących.
Atopowe zapalenie skóry – objawy
W wielu przypadkach AZS ma objawy bardzo charakterystyczne. Jednak ze względu na niewielką świadomość występowania tej choroby, rodzice dzieci, u których wystąpiło atopowe zapalenie skóry, mogą nie zdawać sobie sprawy z występowania problemu.
Typowe objawy AZS:
- świąd,
- określona lokalizacja zmian (np. u niemowląt na policzkach),
- suchość skóry,
- przewlekłość i nawrotowość,
- rogowacenie,
- rumień twarzy,
- natychmiastowe reakcje skórne,
- zaostrzenie zmian skórnych wskutek stresu,
- zaostrzenie zmian skórnych wskutek wysokich i niskich temperatur.
Mniej znane objawy AZS:
- rogowacenie przymieszkowe bądź rybia łuska,
- zwiększona podatność na zakażenia gronkowcem złocistym Staphyloccocus aureus
- uczucie swędzenia podczas pocenia,
- podwyższony poziom immunoglobuliny E-IgE,
- dodatnie wyniki testów skórnych z alergenami,
- zaćma,
- przebarwienia powiek i zacienienia wokół oczu,
- nawrotowe zapalenie spojówek,
- nietolerancja niektórych pokarmów,
- rumień twarzy.
Występowanie zmian skórnych przy AZS:
- niemowlęta: początkowo zmiany pojawiają się na twarzy, rozszerzając się na szyję i tułów,
- po 1. roku życia: zmiany pojawiają się na zgięciach stawowych,
- nastolatki: zmiany pojawiają się również na zgięciach stawowych,
- osoby dorosłe: zmiany są rozsiane po całym ciele.
Atopowe zapalenie skóry – leczenie
Leczenie AZS polega głównie na łagodzeniu objawów. Pierwszym krokiem, jaki należy podjąć, jest ograniczenie wpływu czynników zewnętrznych. W przypadku małych dzieci zalecane jest:
- zmianę mleka modyfikowanego na preparat mlekozastępczy, niezawierający białka mleka krowiego,
- utrzymywanie stałej temperatury otoczenia, bez jej gwałtownych zmian,
- stosowanie detergentów hipoalergicznych,
- unikanie sytuacji stresowych,
- regularne nawilżanie skóry dotkniętej zmianami,
- stosowanie preparatów steroidowych (dają one efekt krótkotrwały i nie najczęściej nie powinny być stosowane dłużej niż przez 5 dni).
Kosmetyki do pielęgnacji skóry przy AZS
Podstawową zasadą w pielęgnacji skóry dotkniętej atopowym zapaleniem jest regularne nawilżanie. W przypadku małych dzieci należy to robić nawet kilkanaście razy dziennie, ze względu na ich ruchliwość i to, że często wycierają kosmetyk podczas zabawy.
Poza leczeniem zlecanym przez lekarza prowadzącego stosuje się domowe sposoby na atopowe zapalenie skóry:
- nawilżanie i natłuszczanie kosmetykami przeznaczonymi do tego typu problemów (np. Mediderm, OnlyBio lub Emotopic),
- zmiana garderoby na ubrania lekkie, bawełniane,
- unikanie czynników nasilających objawy,
- krótkie kąpiele w temperaturze pokojowej,
- usunięcie dywanów i umeblowania, które mogą sprzyjać namnażaniu się roztoczy kurzu domowego,
- kąpiele z dodatkiem olejów naturalnych (olej rzepakowy, olej słonecznikowy),
- stosowanie wyłącznie kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry z AZS.
Jednym z kluczowych działań łagodzących dolegliwości związane AZS (głównie świąd) jest ograniczenie rozdrapywania ognisk. Szczególnie trudne jest to u małych dzieci, które w ten sposób nieświadomie sprawiają, że choroba się zaostrza. Należy pamiętać, że im więcej potencjalnych przyczyn lub czynników wpływających na zaognienie AZS uda nam się usunąć, tym dolegliwości powinny być lżejsze.
U dorosłych pomóc może retinol, jednak należy go stosować bardzo ostrożnie.
Szczotkowanie na sucho – jakie są przeciwwskazania?
Porada od mamy, której syn cierpiał na AZS
Mój syn wysypki po raz pierwszy dostał około piątego miesiąca życia. Początkowo sądziliśmy, że jest to wynik pogryzienia przez jakieś owady, a okres pandemii znacząco ograniczał możliwość skorzystania z szybkiej porady pediatry. Diagnoza była jednoznaczna: AZS. Głównym problemem było stosowanie mleka modyfikowanego zawierającego białka mleka krowiego. Od pediatry początkowo otrzymaliśmy receptę na preparat mlekozastępczy Nutramigen. Poprawa nastąpiła, ale na krótko. Kolejna recepta to Neocate (straszny problem z wydaniem recepty ze względu na bardzo wysoką cenę – koszt miesięczny bez recepty to około 1500 zł).
Mijały miesiące, a nasz syn nadal cierpiał z powodu AZS. Stosowaliśmy kosmetyki Mediderm, Emolium i Emotopic – te ostatnie okazały się strzałem w dziesiątkę. Zarówno szampon, jak i kosmetyki pielęgnacyjne do skóry z AZS działały bardzo dobrze. Do tego regularne stosowanie Linomagu i jakoś przez to przeszliśmy.
Przed ukończeniem pierwszego roku życia przez naszego syna dolegliwości stopniowo ustępowały. Wprowadzanie nowych pokarmów było wyzwaniem, bo trudne doświadczenia z przeszłości powodowały strach. Przy pierwszym podaniu marchewki policzki syna już po kilku minutach stały się jedną wielką raną.
Minęło sporo czasu, po ukończeniu 14 miesięcy syn mógł jeść wszystko – łącznie z płatkami na zwykłym mleku. Jeżeli Wasze dziecko choruje na AZS, najlepsze co możecie zrobić to podchodzić do problemu z zaangażowaniem i cierpliwością. Pielęgnacja, pielęgnacja i jeszcze raz pielęgnacja. Tyle mogę Wam poradzić, bo dla mnie ten okres jest już tylko przykrym wspomnieniem.
Bezpieczne opalanie – sparwdź, na co zwrócić uwagę!